In veel Europese landen worden al een eeuw lang tomaten van de Canarische Eilanden gegeten. De commerciële tomatenteelt werd al in 1885 door Engelsen die op de Canarische Eilanden woonden, opgezet. Een werknemer van het bedrijf Swanston begon met de tomatenteelt in een 'moestuin in Telde' om ze vervolgens naar Groot Brittannië te verschepen. Andere zakenlieden volgen dit voorbeeld, zoals de handelaar Henry Wolfson die in 1888 zijn tomaten via de fruitfirma Fyffe, Hudson & Co. naar Covent Garden in Londen liet verschepen.
Zo is het ooit eens begonnen met de export van groenten en fruit - tegenwoordig is Telde bekend om zijn sinaasappels. In Telde worden vooral navelsinaasappels geteeld. De sinaasappelboomgaarden in Higuera Canaria, La Herradura, Salinetas, Hoya Niebla en El Caracol leveren het geurige fruit aan de consumenten op het hele eiland.
Vanaf 2011 wordt in San Juan de Telde half december een feestelijke sinaasappelmarkt gehouden. Hier ontmoeten consumenten en producenten elkaar om sinaasappels te proeven en te kopen. Ook wordt van de gelegenheid gebruik gemaakt om allerlei verschillende culinaire toepassingen van de sinaasappel in de schijnwerpers te zetten. Een traditioneel voorbeeld vormen de carnavalstaartjes met sinaasappeljam. Maar de culinaire creativiteit reikt verder dan alleen maar jam en sinaasappels in salades en nagerechten. Je kunt er ijs van maken of de sinaasappels verwerken in nougat, koekjes, cake of chocolade.
Omdat sinaasappels zo goed groeien in Telde en ze goed worden verkocht, is het aantal boomgaarden in Telde flink gegroeid. Maar niet alleen sinaasappels groeien goed in het zachte klimaat van Telde. Ook druiven doen het hier prima en inmiddels is de bijna verdwenen traditie van de wijngaarden weer nieuw leven ingeblazen. Lang geleden werd de wijn die hier werd verbouwd vanuit Melenara naar Amerika geëxporteerd. De eerste wijn die hier weer is gebotteld, werd door Francisco Peñate Rivero van de wijngaard La Rocona in Palmital Alto in 1994 in de fles gedaan. Zijn wijngaard in Telde is net als de andere wijngaarden hier weliswaar klein, maar produceert wel verschillende soorten bijna vergeten wijnen ('caldos') die inmiddels weer in de restaurants op tafel staan.
Het land van La Rocona is door de grootvader van Francisco Peñate gefinancierd met hard werk in Cuba. Destijds kostte de grond ruim 7000 Spaanse peseta. Hij plantte wijnranken naast zijn andere akkerbouwproducten en maakte wijn. Zijn kleinzoon herinnert zich: “Soms had hij wel wijn, maar geen water ter beschikking als wandelaars die de Camino Real van San Mateo naar Telde liepen om water vroegen.”
Een ander gewas waar Telde vroeger bekend om was en dat nu niet meer wordt verbouwd, is suikerriet. Deze teelt heeft wel gezorgd voor een belangrijk industrieel erfgoed met waterwerken en irrigatiekanalen. In de vallei van Jinámar wordt nog steeds in december het suikerrietfeest, het Fiesta de la Caña Dulce, gevierd. Hier staat ook een van de meest bijzondere waterwerken van de Canarische Eilanden, een 'noria' uit de negentiende eeuw. Dit is een soort gemaal, waarin water uit een put werd gehaald met behulp van een kaapstander, die door ossen werd aangedreven. Het gebouw van de noria is achtkantig en de lier stond op de eerste verdieping. Vandaaruit werd het water via irrigatiekanalen verder geleid. In de buurt van de stad Telde staat nog een interessant gebouw uit de negentiende eeuw. Dat is de distilleerderij waarin tot 1990 de rum van Telde werd gemaakt, die Máquina de Azúcar (de suikermachine) heette.
Wil je weten hoe olijfolie wordt gemaakt?
Het ecologisch centrum „Los Olivos” (de olijfbomen) in Telde organiseert rondleidingen over het terrein onder leiding van een gids die u alles vertelt over het maken van olijfolie. De olijven worden biologisch geteeld en als bezoeker zie je het hele proces - van de oliemolen tot de bodega.
Meer informatie: Centro Ecológico los Olivos
