Telde heeft een rijk archeologisch erfgoed omdat het lang vóór de Spaanse verovering al een van de twee koninkrijken was waarin het eiland Gran Canaria was verdeeld. Daardoor kunnen bezoekers hier belangrijke archeologische vindplaatsen zoals Baladero, Tufia, Cuatro Puertas, Tara en Cendro bezoeken.
De vindplaatsen Cendro, Tara en Baladero zijn bewoonde grotten die óf door de mens zijn uitgehakt, óf door vulkanische activiteit zijn gevormd. De vindplaats Baladero ligt aan de voet van de historisch en artistiek zeer interessante wijk San Francisco en was een belangrijke magisch-religieuze plaats in de inheemse cultuur. Tufia is de vindplaats met de grootste omvang, zowel wat betreft het aantal grotten als het aantal primitieve stenen huisjes.
In de Montaña de las Cuatro Puertas bevindt zich stelsel van onderaardse ruimten waarin de oerbewoners van het eiland huisden. Volgend archeologen zouden deze grotten ook hebben gediend als werkplaatsen van balsemmakers.
Bij een bezoek aan het historische centrum van Telde mag je niet voorbijgaan aan de wijk San Juan, waaruit het stadje is ontstaan. In de buurt van de eenvoudige kerk van San Juan Bautista (Johannes de Doper) en het centrale plein, de Plaza Mayor, staan de belangrijkste gebouwen, zoals het gemeentehuis.
In deze San Juan-kerk staat een bijzonder altaarstuk, dat is samengesteld uit een Vlaams deel uit de gotiek en een barok deel uit de achttiende eeuw dat het oudste deel omlijst. Het beeld van Jezus aan het kruis is afkomstig uit Amerika en is met een Indiaanse techniek gemaakt uit maïsmeel.
Wie door Telde wandelt, kan onmogelijk voorbijgaan aan de wijk San Francisco, een wirwar van smalle, kronkelige straatjes schuin omhoog tegen de bult die de Santa María wordt genoemd. De wijk San Francisco is bekend om zijn lage huizen met zadeldaken en dikke witgekalkte muren. De straten die ertussendoor lopen zijn op een bijzondere manier geplaveid. In deze wijk ligt ook de San Francisco-kerk met haar bijzondere steenreliëfs van Santa Rita de Casia, Santo Domingo de Guzmán en Santa Lucía.
De historische wandeling eindigt in de wijk San Gregorio, waar in het verleden de handels- en ambachtslieden waren gevestigd. De San Gregorio-kerk kan bogen op een neoclassicistisch altaar en een prachtig Mariabeeld.
De gemeente Telde loopt door tot aan een steile, rotsachtige kust met prachtige lavastranden. Een van de vele baaien die je kunt bezoeken is de baai van Gando, waarschijnlijk de oudste natuurlijke toegangsweg tot het eiland.
Telde is ook een plaats van mysterie en legendes, bijvoorbeeld over het spookeiland San Borondón of over een Ierse monnik. En van natuurschoon, bijvoorbeeld het strand van Ojos de Garza, waar bijna alle vogels broeden die deze kust aandoen.
Langs deze bijna 10 kilometer lange kuststrook binnen de gemeente liggen de voormalige vissersstranden stranden van La Garita en Melenara – 600 meter lijnrecht strand met fijn zand dat drie jaar op rij de Europese blauwe vlag kreeg toegekend wegens het grote aantal voorzieningen – en de stranden van Salinetas en Tufia, waar de oude inheemse nederzetting bijna tot aan zee doorloopt.
Al deze stranden worden druk door badgasten bezocht vanwege het goede klimaat en de vele voorzieningen die er zijn: restaurants, cafés, EHBO-posten enzovoort. Telde heeft ook prachtig aangelegde strandboulevards waarover je eindeloos kunt flaneren langs de kust.
Telde is een echte handelsplaats. Verspreid over de wijken van de Telde liggen talloze winkels en winkelcentra. Vooral de wijk San Gregorio blinkt hierin uit. Als je meubels wilt kopen, moet je beslist in Telde zijn.
Maar ook lokaal gemaakte, ambachtelijke producten zijn volop in Telde te vinden. Denk bijvoorbeeld aan de typische producten van de mandenmakers, de populaire Canarische stoel, lokaal geweven stoffen, natuurlijke pigmenten, aardewerk en smeedwerk.
In de oudste wijken vind je werkplaatsen waar je de ambachtsmensen aan het werk kunt zien en hun producten kunt kopen.
Verder zijn er elke zaterdag in het oude centrum en elke zondag in de wijk Jinámar straatmarkten waarop streekproducten en ambachtelijk gemaakte spullen te koop worden aangeboden.
Langs de talrijke stranden en boulevards van Telde vind je altijd wel een gezellig plekje om kennis te maken met de authentieke Canarische keuken, meestal gerechten waarin vis en schaaldieren het hoofdingrediënt zijn. Stoofschotels van gegrilde vis – meestal zeebarbeel, baars en andere inheemse soorten – worden vaak gecombineerd met gebakken octopus, mossels en kokkels of longorones (ansjovis).
Andere mogelijkheden zijn de veelgegeten sancocho (stoofschotel van vis), gofio (puree van geroosterd meel) en papas arrugadas (aardappelen in de schil) met mojo-saus.
Wat verder van het strand af kunnen fijnproevers zich te goed doen aan een gevarieerde keuken met traditionele gerechten zoals gevulde soep, gemarineerd varkensvlees, vissoep, lam of geit van de grill en wild, voornamelijk konijn in salmorejo (tomaten-broodsaus).
Tot de lokale patisserie behoren zoete nagerechten, zoals bienmesabe (zoete amandelmoes) of huevos mole (flan).
Maar een van de oudste lekkernijen zijn de verrukkelijk zoete carnavalstaartjes.
Wil je weten hoe olijfolie wordt gemaakt?
Het ecologisch centrum „Los Olivos” (de olijfbomen) in Telde organiseert rondleidingen over het terrein onder leiding van een gids die u alles vertelt over het maken van olijfolie. De olijven worden biologisch geteeld en als bezoeker zie je het hele proces - van de oliemolen tot de bodega.
Meer informatie: Centro Ecológico los Olivos
